Uşaqlarda dərsə
maraq yaratmağın 5 üsulu
Uşaqlar fitri maraq hissi ilə dünyaya gəlirlər. Zaman keçdikcə onlar
bu öyrənmə sevgisini, maraq hissini itirməyə başlayırlar. Süstləşir, ətrafda
baş verən yeni hadisələri, informasiyaları qəbul etmək ya istəmir, ya da çətinlik
çəkirlər. Onlar süngər kimi bütün məlumatları tez bir zamanda mənimsəyə və özlərinə
çəkə bilərlər, sadəcə bu məsələdə onlara uyğun aspektdən yanaşmaq lazımdır.
Maraq hissinin müvəqqəti olaraq geri çəkilməsi bizim üçün yekun nəticə olaraq qəbul
edilməməlidir.
Bir sıra sadə strategiyalardan istifadə edərək uşaqlarda öyrənmə
sevgisini bərpa etmək mümkündür. Gəlin bunlardan bir neçəsi ilə tanış olaq:
·
Uşaqlara öz maraq dairəsini tapmaqda kömək göstərin.
Övladınızla yaxından maraqlanaraq onun hansı mövzulara maraq göstərdiyini
təyin edə bilərsiniz. Misal üçün heyvanlara xüsusi maraq göstərən övladınıza
kitab oxumaq vərdişi aşılamaq istəyirsinizsə, ona heyvanlar aləmi haqqında
yaşına uyğun vəsaitlər, hekayə kitabları ala bilərsiniz. Zamanla oxumaqdan zövq
aldığı üçün artıq digər mövzulu kitablara da xüsusi maraq göstərəcəkdir. Düşüncələrini
və maraq dairəsini daha da genişləndirmək üçün birlikdə teatra və ya muzeyə də
gedə bilərsiniz. Daha sonra vacibdir ki, bu haqda onlarla danışıb suallarını
aydın və həvəslə cavablandırasınız.
·
Öz üzərinizdə dəyişikliklər aparın.
Uşaqlar bir çox xüsusiyyətləri valideynlərindən götürərək öz
davranışlarına tətbiq edir. Əgər daha həvəsli və çalışqan bir övlad yetişdirmək
istəyirsinizsə, öz davranış və xüsusiyyətlərinizə fikir verməlisiniz. Adi
mövzulara belə maraqsız və etinasız yanaşırsınızsa, bu o deməkdir ki artıq bəzi
düzəlişlərin vaxtı çatıb. Həvəs və motivasiya anidən yüksələ və sıfıra enə bilər.
Övladınız dünən maraqlandığı mövzuyla bugün tamamilə əlaqələrini kəsmiş ola bilər
ki, bu anda təlaşlanmağa ehtiyac yoxdur. Sadəcə olaraq bunu normal qəbul etməli,
yenidən öz yanaşmanızla ab-havanı daha maraqlı bir konseptlə rəngləndirə, dəyişə
bilərsiniz. Başlanğıc olaraq sizdəki dəyişikliklər effekt verməyə bilər, lakin
səbrli olmağı bacarmalı və bu istiqamət üzərindən davam etməlisiniz. Bu təkcə
övladınız üçün deyil, eyni zamanda sizin üçün də uğurlu bir irəliləyiş
olacaqdır. Daimi olaraq öz üzərinizdə işləməyiniz, yeniliklərə açıq xüsusiyyətiniz,
təmkinli və pozitiv davranışlarınız həyatınızı daha da asanlaşdırmağa təməl
yaradır.
·
Oyunlarla öyrətməyi sınayın.
Uşaqların ən çox zövq aldığı mühit oyunlarla, əyləncələrlə zəngin
olan bir mühitdir. Əgər eyni zamanda dərslərə və digər tapşırıqlara vaxt
ayırmaq lazım gəlirsə, bu prosesi necə uyğunlaşdırmaq olar?
Oyun zamanı uşaqlarda rəqabət hissi inkişaf edir. Rəqabət hissi isə
öz bərabərində yeni bilik və bacarıqlara yiyələnmək üçün xüsusi maraq və həvəs
gətirir. Hər hansı bir dərsi ümumiləşdirib oyun halına salaraq, sual-cavab,
tapmaca və s. şəklində daha da fərqli aspektdən yanaşmaq olar. Mütləqdir ki, müəyyən
bir vaxt keçdikdən sonra kiçik fasilələrlə də prosesi öz idarənizdə
saxlayasınız.
·
Nailiyyətləri qeyd edin.
Əgər övladınız kiçik də olsa hər hansı bir nailiyyət əldə edibsə,
bunu böyük bir uğur kimi qeyd etməlisiniz.
Misal üçün ev şəkli çəkən övladınıza rəsm bitdikdən sonra ürəkləndirici
sözlər söyləyib onu daha da həvəsə gətirə bilərsiniz. Uşaqlar
mükafatlandırılmağı olduqca çox sevirlər. Həmin gün sevdiyi yeməyi bişirib ona
günün hədiyyəsi olaraq təqdim etmək, birlikdə sevdiyi cizgi filminə baxmaq və
ya oyun oynamaq da mükafatlar sırasında yer alır.
·
Dərsə maraq oyatmaq üçün uşaqlarınızın öyrənmə üsulunu müəyyən edin.
Vizual öyrənənlər.
Bu qrupa aid uşaqlar hər hansı bir məlumatı yazılı və ya şəkillər
vasitəsilə öyrənirlər.
Onlar üçün əsas öyrənmə vasitələri:
- şəkillər, videolar, plakatlar və s.
- diaqramlar, sxemlər və s.
- simvol və işarələr
- rəngli flomasterlər ilə mətndə qeydlər aparmaq.
Dinləyərək öyrənənlər.
Bu qrupa aid uşaqlar yaxşı dinləyicidirlər. Onlar hər hansı bir dərsi
başqasının izahı ilə daha yaxşı yadda saxlaya bilirlər.
Onlar üçün əsas öyrənmə vasitələri:
- video dərslər dinləmək və ya kurslara getmək
- öyrəndiklərini başqalarına danışmaq
- yazıları yüksək səslə oxumaq
Kinestik öyrənənlər.
Bu qrupa aid uşaqlar barmaqları ilə hesablaya və ya tez-tez əl jestlərindən
istifadə edə bilirlər.
Onlar yeni bir bacarığa yiyələnmək üçün ilk öncə onu tətbiq etməlidirlər.
Uşaqlarınızın öyrənmə üsulunu müəyyən etmək üçün əvvəlki məlumatları
necə və hansı üsulla daha asan öyrəndiyini dəqiqləşdirin. Yaxud da yeni
mövzular seçərək hər bir üsuldan ayrı-ayrılıqda istifadə edib hansının daha
uyğun olduğunu müəyyən edə bilərsiniz.